Η τεχνολογία τροφίμων είναι ένας κλάδος της επιστήμης που εφαρμόζει αρχές της βιολογίας, χημείας, φυσικής και μηχανικής για τη μελέτη, την ανάπτυξη, την παραγωγή, την επεξεργασία, τη συντήρηση, τη συσκευασία και την κατανομή των τροφίμων. Ο στόχος της τεχνολογίας τροφίμων είναι να εξασφαλίσει ότι τα τρόφιμα είναι ασφαλή, θρεπτικά, νόστιμα και διαθέσιμα για τους καταναλωτές.
1. Επεξεργασία Τροφίμων
Θερμική Επεξεργασία: Παστερίωση, στείρωση, βράσιμο, ψήσιμο.Ψύξη και Κατάψυξη: Για τη διατήρηση της φρεσκάδας και της θρεπτικής αξίας.
Αφυδάτωση: Αφαίρεση νερού για την επιμήκυνση της διάρκειας ζωής.
Χημική Επεξεργασία: Χρήση πρόσθετων για τη βελτίωση της γεύσης, της υφής και της διάρκειας ζωής.
2. Συσκευασία Τροφίμων
Προστασία από Μικροοργανισμούς: Χρήση ασεπτικών μεθόδων και υλικών.Προστασία από Φυσικούς Παράγοντες: Φως, οξυγόνο, υγρασία.
Έξυπνη Συσκευασία: Χρήση τεχνολογιών όπως οι ενδείξεις φρεσκάδας και οι αισθητήρες θερμοκρασίας.
3. Συντήρηση Τροφίμων
Χημική Συντήρηση: Χρήση συντηρητικών όπως βενζοϊκό νάτριο, νιτρικά.Φυσική Συντήρηση: Ψύξη, κατάψυξη, αφυδάτωση.
Βιολογική Συντήρηση: Χρήση προβιοτικών και φυσικών αντιμικροβιακών ουσιών.
4. Πρόσθετα Τροφίμων
Γεύση και Άρωμα: Χρήση αρωματικών και γλυκαντικών ουσιών.Υφή και Συσκευασία: Χρήση γαλακτωματοποιητών, σταθεροποιητών, πηκτικών.
Θρεπτικά Συμπληρώματα: Εμπλουτισμός με βιταμίνες, μέταλλα, ίνες.
5. Βιοτεχνολογία Τροφίμων
Γενετικά Τροποποιημένα Οργανισμοί (GMOs): Ανάπτυξη τροφίμων με βελτιωμένα χαρακτηριστικά.Ενζυμικές Διαδικασίες: Χρήση ενζύμων για τη βελτίωση της ποιότητας και της διαδικασίας παραγωγής.
Κυτταρική Καλλιέργεια: Ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών πρωτεΐνης, όπως κρέας από καλλιέργεια κυττάρων.
6. Ασφάλεια Τροφίμων
Ελέγχοι Ποιότητας: Χρήση τεχνολογιών όπως η χρωματογραφία και η φασματοσκοπία.Πιστοποίηση και Πρότυπα: Εφαρμογή διεθνών προτύπων όπως τα HACCP, ISO 22000.
Διασφάλιση Ποιότητας: Συστηματική παρακολούθηση και έλεγχος των διαδικασιών παραγωγής.
7. Καινοτομία και Έρευνα
Νέα Προϊόντα: Ανάπτυξη νέων τροφίμων με βελτιωμένα θρεπτικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά.Βιώσιμες Πρακτικές: Χρήση βιοδιασπώμενων υλικών και μείωση των αποβλήτων.
Προσωποποιημένη Διατροφή: Ανάπτυξη τροφίμων που ανταποκρίνονται στις ατομικές διατροφικές ανάγκες.
Η τεχνολογία τροφίμων παίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση της παγκόσμιας ασφάλειας τροφίμων, στη μείωση των απωλειών τροφίμων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Με τη συνεχή εξέλιξη της τεχνολογίας, αναμένεται να δούμε ακόμη περισσότερες καινοτομίες στον τομέα αυτό.
Η Τεχνολογία Τροφίμων αξιοποιεί και ενσωματώνει την εφαρμογή πολλών τεχνολογικών επιστημών όπως
- τεχνολογία υλικών,
- μηχανική,
- χημεία-φαρμακολογία
- τεχνολογία εργαστηριακών οργάνων,
- γεωπονία, συσκευασία και
- βιοτεχνολογία.
- κτλ.
Πως οι εφευρέσεις της τεχνολογίας τροφίμων άλλαξαν την καθημερινότητά μετά την Α΄ Βιομηχανική επανάσταση
Με δεδομένη τη ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου της βιομηχανίας τροφίμων που αναμένεται να αλλάξει τις διατροφικές μας συνήθειες για τα επόμενα 50 χρόνια, αξίζει να θυμηθούμε τις ανακαλύψεις-σταθμούς που άλλαξαν την ιστορία της τεχνολογίας τροφίμων αλλά ταυτόχρονα και τις δικές μας συνήθειες.
1784: Το αλεύρι στο τραπέζι μας. Στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, ο Oliver Evans εφηύρε τον πρώτο πλήρως αυτοματοποιημένο αλευρόμυλο, που τροφοδοτείται από νερό.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού περίπου την ίδια εποχή, ο Σκωτσέζος εφευρέτης Andrew Meikle επινόησε την πρώτη αλωνιστική μηχανή για τη συγκομιδή σιταριού.
1810: Τεχνολογία-σταθμός στη συντήρηση τροφίμων. Η αλουμινένια κονσέρβα εφευρέθηκε στην Αγγλία και χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα πρώτη φορά από το στρατό του Ναπολέοντα. Το 1812 άνοιξε το πρώτο εμπορικό κονσερβοποιείο στις ΗΠΑ.
Τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα τροφοδοτούσαν τον στρατό στους πολέμους μεγάλης κλίμακας του 19ου αιώνα και στη συνέχεια επεκτάθηκαν και στο ευρύ κοινό.
1863: Μια τεράστια πρόοδος στην ασφάλεια των τροφίμων. Ο Louis Pasteur εφηύρε και έδωσε το όνομά του στη διαδικασία εξόντωσης μικροβίων, γνωστή ως παστερίωση.
1924: Ο Clarence Birdseye ανακάλυψε τα κατεψυγμένα λαχανικά.
1927: Η ψύξη πλέον διαθέσιμη και στο σπίτι μας. Αν και η ηλεκτρική ψύξη είχε εφευρεθεί μια δεκαετία πριν και υπήρχαν ορισμένα οικιακά μοντέλα, χρειάστηκε λίγος χρόνος για να γίνει δημοφιλές ένα ψυγείο μαζικής παραγωγής.
Η οικιακή ψύξη έφερε επανάσταση στον τρόπο που ψωνίζουμε, αποθηκεύουμε και μαγειρεύουμε τα τρόφιμα.Σήμερα υπάρχουν και ψυγεία με όζον για συντήρηση φρούτων σε μεγαλύτερη διάρκεια.
1928: Το πρώτο ψωμί κομμένο σε φέτες πουλήθηκε από την Chillicothe Baking Company του Missouri. Αλλά δε σημείωσε επιτυχία, μέχρι που η Wonder κυκλοφόρησε στην αγορά δύο χρόνια αργότερα το πρώτο ψωμί που διανεμήθηκε σε φέτες.
1950: Η Πράσινη Επανάσταση. Το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εγκαινίασε μια νέα εποχή γεωργίας, στην οποία οι τεχνολογικές καινοτομίες οδήγησαν σε τεράστια άλματα στην παραγωγή. Τα εργοστάσια που παρήγαγαν αμμωνία για εκρηκτικά πλέον παρήγαγαν άζωτο για χημικά λιπάσματα.
Μεταξύ του 1950 και 1998, η χρήση αυτών των λιπασμάτων αυξήθηκε κατά περισσότερο από 10 φορές παγκοσμίως. Και ενώ τα μουλάρια και τα άλογα υπερτερούσαν των τρακτέρ στα αγροκτήματα κατά σχεδόν 5 προς 1 το 1945, μέχρι το 1960, τα τρακτέρ είχαν πλέον αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τα ζώα.
1967: Η επανάσταση των μικροκυμάτων. Η Amana παρουσίασε τον Radarange, τον πρώτο φούρνο μικροκυμάτων που ήταν αρκετά μικρός και οικονομικός για οικιακή χρήση. Ήταν ένας ακόμη τρόπος για να γίνει το μαγείρεμα στο σπίτι πιο εύκολο, ενώ δημιούργησε επίσης μια εντελώς νέα αγορά για τα κατεψυγμένα προϊόντα.
1992: Γεωργία ακριβείας. Αυτή η σχετικά νέα γεωργική πρακτική χρησιμοποιεί τεχνολογία αιχμής για τη λήψη γεωργικών αποφάσεων ειδικά για κάθε αγρόκτημα, ακόμη και για κάθε χωράφι ξεχωριστά.
Εστιάζοντας στη σωστή πηγή θρεπτικών συστατικών, το ποσοστό, την τοποθεσία, την κατάλληλη χρονική στιγμή και τα κατάλληλα μέσα, παράγει υψηλότερες αποδόσεις χρησιμοποιώντας λιγότερη γη, νερό και λίπασμα, μαζί με λιγότερα ζιζανιοκτόνα και φυτοφάρμακα.
1994: ΓΤΟ στα καταστήματα. Μια ντομάτα έγινε το πρώτο προϊόν που ονομάστηκε γενετικά τροποποιημένος οργανισμός (ΓΤΟ) που βγήκε στην αγορά.
Κατασκευάστηκε για να διατηρηθεί περισσότερο μετά τη συγκομιδή, πράγμα που σήμαινε ότι μπορούσε να ωριμάσει στο χωράφι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα χωρίς να καταστραφεί κατά τη μεταφορά της. Μέσα στα επόμενα χρόνια, τροποποιήθηκαν γενετικά η σόγια, το καλαμπόκι, η παπάγια, οι πατάτες και η κανόλα.
1999: Γεωργία με στόχο την αειφορία. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Columbia Dickson Despommier εισήγαγε τον όρο κάθετη γεωργία. Η πρακτική, η οποία αναφέρεται σε κάθετα στοιβαγμένες καλλιέργειες εσωτερικών χώρων, αναμένεται να φτάσει σχεδόν τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε πωλήσεις έως το 2025.
2002: Η πρωτεΐνη του μέλλοντος; Το πρώτο κρέας που καλλιεργήθηκε στο εργαστήριο ήταν από … χρυσόψαρο! Αν και ήταν μια σημαντική τεχνολογική ανακάλυψη, δεν πωλήθηκε ποτέ για δημόσια κατανάλωση.
2009: Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα. Καθώς οι κατασκευαστές τροφίμων συνέχιζαν να βελτιώνουν τις μεθόδους τους, τα προϊόντα που δημιούργησαν έλαβαν έναν νέο όρο: «υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα».
Έχουν συνδεθεί με την παχυσαρκία και την ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2, μεταξύ άλλων προβλημάτων δημόσιας υγείας. Μέχρι το 2018, αυτά τα τρόφιμα παρείχαν το 57% των θερμίδων που έτρωγαν καθημερινά οι Αμερικανοί.
2019: Ένα vegan burger που μοιάζει με πραγματικό κρέας. Μετά από 5 χρόνια δοκιμών, η Impossible Foods παρουσίασε το Impossible Burger, ένα μπιφτέκι φυτικής προέλευσης που μιμείται στη γεύση, την υφή και την εμφάνιση τον κιμά σε απίστευτο βαθμό.
.webp)
